දැන්වීම්කරණය
දැන්වීම්කරණය යන්න මෑත ඉතිහාසයේ ඉතා කේන්ද්‍රීය වැදගත්කමක්, ප්‍රචලිත බවක් හිමි වූ සාධකයකි. දැන්වීම්කරණය හා සම්බන්ධව දිගු ඉතිහාසයක් පවතී. එය මානව ඉතිහාසයේ මුූලාරම්භය දක්වා දිවයන්නකි. දැන්වීම්කරණය යනු යම් ක්‍රියාවලියක්, සිද්ධියක්, භාණ්ඩයක් ගැන බහුතරයක් පිරිස දැනුවත් කිරීම හා ඒ සඳහා පෙළඹවීමක් ඇති කිරීම සඳහා උපයෝගී කරගන්නා ප්‍රචාරණ සන්නිවේදන විධික්‍රමයක් ලෙස සංක්ෂිප්තව විග්‍රහ කළ හැකිය.
දැන්වීම් යනු පුළුල් සංකල්පයකි. එය වෙළඳ දැන්වීම් වලට පමණක් සීමා නොවේ. ඉන් ඔබ්බට විහිදී ගිය විශාල පරාසයක් පුරා විසිරුණු ක්ෂේත්‍රයක් දැන්වීම්කරණය යනුවෙන් හඳුනාගත හැකිය. දැන්වීමක මූලික අරමුණ වන්නේ කිසියම් දෙයක්, කරුණක් පිළිබඳ ව ග්‍රාහකයා හෙවත් ඉලක්ක ප්‍රජාව දැනුවත් කිරීමයි.
ප්‍රධාන වශයෙන් අරමුණ අනුව දැන්වීම් කොටස් දෙකක් යටතේ වර්ග කළ හැකියි.
1. වෙළඳ දැන්වීම්
2. වෙළෙඳ නොවන දැන්වීම්
වර්තමාන මාධ්‍ය ක්ෂේත්‍රය තුළ වැඩි වශයෙන්ම දැකගත හැකි වන දැන්වීම් ලෙස වෙළද දැන්වීම් හඳුන්වාදිය හැකිය. වාණිජ අරමුණු අනුව ඉදිරිපත්වන දැන්වීම් වෙළඳ දැන්වීම් ලෙස සරලව අර්ථ දැක්විය හැකිය. වර්තමානය වන විට ආගම, ජාතිය, පුද්ගල ප්‍රතිරූපය ආදී විවිධ සාධක නිර්මාණශීලීව යොදා ගනීමින් වෙළඳ දැන්වීම්කරණය කලාවක් ලෙසින් වර්ධනය වී ඇත. තාක්ෂණික දියුණුව එහිදී කැපීපෙනෙන ලක්ෂණයක් බවට පත්ව ඇත.
සමාජ අභිවෘද්ධිය තකා ඉදිරිපත් කරන වාණිජ අරමුණු වලින් තොර දැන්වීම් වෙළඳ නොවන දැන්වීම් ලෙස හැඳින්විය හැකිය. රජය විසින් ඉදිරිපත් කරන තොරතුරු, මැතිවරණ දැන්වීම්, ඩෙංගු, ඒඞ්ස්, වකුගඩු රෝග උවදුරු වළක්වා ගැනීම උදෙසා ඉදිරිපත්වන දැන්වීම්, සෞඛ්‍ය සායන, සමාජ සුබසාධන කාර්යය ආදිය පිළිබඳ ඉදිරිපත් කරන දැන්වීම් මේ යටතට ගැනේ. කෙසේ වෙතත් අද වන විට වාණිජ දැන්විම් වුවද සමාජ වගකීම් පිළිබද දැන්වීම් ස්වරූපයෙන් නිර්මාණශීලීව ඉදිරිපත් කරමින් වාණිජ අරමුණු ඉටුකකර ගනී.
දැන්වීම්කරණය තුලින් බලාපලාපොරොත්තු වන ප්‍රධාන කාරණා කිහිපයක් හඳුනාගත හැකිය.
* නව භාණ්ඩයක් හෝ සේවාවක් පිළිබඳ ජනතාවට හඳුන්වාදීම.
* භාණ්ඩයක් හෝ සේවාවක් ප්‍රවර්ධනය කිරීම හා ප්‍රචාරණය කිරීම.
* වෙනත් නිෂ්පාදනයන්ට වඩා තම භාණ්ඩයේ හෝ සේවාවන්ගේ ඇති විශේෂතා, වාසි සහගත බව පෙන්වීම.
* පාරිභෝගික අවශ්‍යතා නිර්මාණය කිරීම හා ඒ ඔස්සේ තම නිෂ්පාදනයන් අලෙවි කිරීම.
* පාරිභෝගික අවශ්‍යතා සපුරා ගැනීමට පහසු කර කරවීම.
* පාරිභෝගිකයාගේ ආකර්ෂණය දිනා ගැනීම.
* ආයතනවල ප්‍රතිරූපය වර්ධනය කරගැනීම.
* ජනතාවට තොරතුරු, සංදේශ සන්නිවේදනය කිරීම.
අතීතයේ සරල ක්‍රමවේද ඔස්සේ ඇරඹි දැන්වීම්කරණය වර්තමානය වනවිට තාක්ෂණික දියුණුව ඔස්සේ නිර්මාණශීලී දැන්වීම් කලාවක් ලෙස වර්ධනය වී සමාජයට හිතකර මෙන් අහිතකර ආකාරයෙන්ද බලපෑම් කරමින් පවතී.
1.1 දැන්වීම්කරණයේ විකාශනය
දැන්වීම් නිර්මාණය වීම අද ඊයේ සිදු වූවක් නොව මීට වසර දහස් ගණනකට පෙර යුගයේ මානවයාගේ විකාශනයේ ආරම්භක කාලයේ පටන් විකාශනය වෙමින් පැවත එන්නකි. මානව පරිණාමය සිදු වූ එක් එක් යුගයන් තුළ ඒ හා සම්බන්ධව දැන්වීම්කරණය ද ඒ ඒ යුගවල පැවති තාක්ෂණික දියුණුව හා මානව අවශ්‍යතා මත නිර්මාණශීලීව විකාශනය වෙමින් පැවත එන ලදී. ඒ අනුව දැන්වීම්කරණයේ විකාශනය අවධීන් හයක් යටතේ විග්‍රහ කළ හැකිය.
1. ප්‍රාථමික අවධිය
2. කණ්ඩායම්, සමූහ ඇතිකර ගැනීමේ අවධිය
3. රාජ්‍ය මූලික අවධිය
4. ජනමාධ්‍ය බිහිවීම
5. පෞද්ගලික හා රාජ්‍ය අංශයේ නැගීම
6. නව මාධ්‍ය බිහිවීම
ප්‍රාථමික අවධිය
ප්‍රාග් ඓතිහාසික යුගයේ මානවයා තනි තනි වශයෙන් සිටි මුල් කාලයේ තම ආහාර, ඇඳුම් පැළඳුම්, ලිංගික අවශ්‍යතා ආදිය සපුරා ගැනීම සඳහා අන් අය සමඟ සන්නිවේදනය කිරීමට යොදා ගන්නා ලද්දේ සංඥා, සංකේත, ඉඟි ආදියයි. ප්‍රාථමික අවධිය තුළ සන්නිවේදනය සඳහා යොදාගත් එවැනි ක්‍රම දැන්වීම්කරණයේ මූල බීජයන් ලෙස හඳුනාගත හැකිය. ඒ අනුව මානවයාගේ ආරම්භයේ සිටම ඔහු යොදාගත් සන්නිවේදන විධි ඔස්සේ දැන්වීම්කරණයේ ආරම්භය සිදුවී ඇති බව පැහැදිලි වේ.
කණ්ඩායම්, සමූහ ඇතිකරගැනීමේ අවධිය
මානව පරිණාමයේ සුවිශේෂී අවධියක් ලෙස සමූහයක් ලෙස ගෝත්‍ර වශයෙන් එකතු වීම දැක්විය හැකිය. “නියැන්ඩර්තාල් මානවයා“ සමූහ වශයෙන් වාසය කිරීමට පෙළඹුණ අතර ගල්ගුහාවල වාසය කරන ලදී. එහිදී ඔවුන්ගේ අවශ්‍යතා සපුරා ගැනීම සඳහා එකිනෙකා විවිධ ශබ්ද, සංකේත ආදිය යොදා ගන්නා ලදී. ඒ සඳහා නිදසුන් ස්පාඤ්ඤයේ අල්ටමීරා, ප්‍රංශයේ ලැස්කෝ ආදී ලෙන් වලින් හමු වී ඇත. මේ අවදිය තුළ ප්‍රධාන වශයෙන්ම චිත්‍ර මගින් හා නර්තනය, රංගනය මගින් සන්නිවේදනය කරන ලද අතර ඒ ඔස්සේ සෙසු පිරිස දැනුවත් කරන ලදී. ඒ අනුව දැන්වීම්කරණයේ මූලික අවධීන් අතර ඉතා වැදගත් අවස්ථාවක් ලෙස ගුහා තුළ චිත්‍ර ඇඳීම සහ රංගනයෙන් අදහස් පළ කිරීම දැක්විය හැකිය.
ප්‍රාථමික අවධිය හා මානවයා සාමූහික වශයෙන් ගොඩනැඟුණු අවධිය තුළ සංඥා, සංකේත, ඉඟි, චිත්‍ර, නර්තනය ආදී සන්නිවේදන ක්‍රම සෙසු අය දැනුවත් කිරීම සඳහා යොදාගෙන ඇත. ඒ අනුව පැහැදිලි වන්නේ මානවයාගේ මුල් සන්නිවේදන ක්‍රම ඔස්සේ එනම් සාම්ප්‍රදායික ක්‍රම ඔස්සේ දැන්වීම්කරණයේ ආරම්භය සිදුව ඇති බවයි.
රාජ්‍ය මූලික අවධිය
මානව පරිණාමයේ වැදගත් දියුණු යුගයක් ලෙස ජනතාව රජු වටා එක්වුණු රාජ්‍ය මූලික අවධිය හඳුන්වාදිය හැකිය. මෙම යුගයේ සියලු තීරණ රජු මූලිකව ගන්නා ලදී. මේ අවධියේ අණබෙර ගැසීම, හසුන්පත් සන්දේශ යැවීම, කට කතා, කැලෑ පත්තර ආදිය සන්නිවේදන ක්‍රම ලෙස යොදා ගන්නා ලදී. විශේෂයෙන් රාජ්‍ය නිවේදන දැනුම් දීම සඳහා අණබෙර ගැසීම සිදුකළ අතර රාජ්‍යයන් දෙකක් අතර සන්දේශ, හසුන්පත් මගින් පණිවිඩ හුවමාරු වීම ආදිය මගින් ප්‍රජාව දැනුවත් කරන දැන්වීම් ක්‍රමවේදයක් පැවතිණි. ඒ අනුව දැන්වීම්කරණයේ වර්ධනීය ලක්ෂණ ඉස්මතු වූ යුගයක් ලෙස රාජ්‍ය මූලික අවධිය හැඳින්වීම වරදක් නොවේ.
විශේෂයෙන් මේ අවධිය තුළ රාජ්‍ය පාලන තන්ත්‍රය වටා ගෙතුනු දැන්වීම් ක්‍රමවේදයක් පැවතිණි. යුදමය අවස්ථාවල, ආගමික නිර්මාණයන් ඉදිකිරීම් හා රාජ්‍ය අනුග්‍රහයන් ලබාදීම් වලදී සිදු කරන ශිලා ලේඛන ආදිය, නම්බුනාම තනතනතුරු ප්‍රදානය කිරීම්, රාජ්‍ය අභිෂේකයන් හා උත්සව පිළිබඳ ප්‍රජාව දැනුවත් කිරීම් ආදී පාලන තන්ත්‍රයේ සෑම ක්‍රියාවක්ම පාහේ දැන්වීම් ඔස්සේ තම රටවැසියාට සන්නිවේදනය කරන ලදී.
ඒ අනුව රාජ්‍ය මූලික අවධිය තුළ පාලන තන්ත්‍රය දැන්වීම්කරණය සන්නිවේදන ක්‍රියාවලියක් ලෙස සාර්ථකව යොදා ගැනීමට කටයුතු කර ඇති බව හඳුනාගත හැකිය.
ජනමාධ්‍ය බිහිවීම
කාර්මික විප්ලවයත් සමග ඇති වූ තාක්ෂණයේ දියුණුව මත දැන්වීම්කරණයේ සෘජු වර්ධනයක් ඇතිවිය. මුද්‍රණ යන්ත්‍රය සොයාගැනීමත් සමග දැන්වීම්කරණය සදහා අත්පත්‍රිකා, ලියුම් ආදිය බිහිවන්නට විය. කෙසේ වෙතත් දැන්වීම්කරණයේ විකාශනය තුළ සුවිශේෂී හැරවුම් අවධියක් ලෙස පුවත්පත්, ගුවන්විදුලිය හා රූපවාහිනිය යන ජනමාධ්‍ය බිහිවීම දැක්විය හැකිය. එතෙක් පැවති සරල සාම්ප්‍රදායික දැන්වීම්කරණයෙන් ඔබ්බට ගිය නිර්මාණශිලිී දැන්වීම් කලාවක් ජනමාධ්‍ය ඔස්සේ ඇතිවිය. ඒ ඒ මාධ්‍ය ශක්‍යතාවයන්ට අනුව එකවර වැඩි පාරිභෝගික පිරිසකට තොරතුරු සන්නිවේදනය කිරීම සඳහා ජනමාධ්‍ය ඔස්සේ දැන්වීම් ඉදිරිපත් කරන්නට හැකිවිය.
මධ්‍යතන යුගයේදී දැන්වීම්කකරණයේ ඇති වූ පුනර්ජීවනය සඳහා ප්‍රධාන වශයෙන්ම හේතු සාධක වූයේ ජනමාධ්‍ය බිහිවීමයි. ජනමාධ්‍ය ඔස්සේ දැන්වීම්කරණය සඳහා නව ප්‍රවේශයන් විවෘත කර දෙන ලදී. ඒ අතර වෙළඳ දැනදැන්වීම්කරණය සඳහා ප්‍රධාන තැනක් හිමි වෙයි. අද වන විට ජනමාධ්‍යයේ පැවැත්ම තීරණය කරන සාධකයක් බවට වෙළඳදැන්වීම් පත්ව තිබීම තුළින් ජනමාධ්‍ය ඔස්සේ දැන්වීම්කරණය කොතෙක් දුරට ව්‍යාප්තව ඇත්ද යන්න මනාව පසක් වේ.
පෞද්ගලික හා රාජ්‍ය අංශයේ නැගීම
නිෂ්පාදන හා සේවා අලෙවිකරණයද කාර්මික විප්ලවය නිසා ගොඩනැගුණු අතර ධනවාදී ආර්ථික ප්‍රතිපත්තිය තුළ පෞද්ගලික හා රාජ්‍ය යනුවෙන් නිෂ්පාදන හා සේවා අංශ දෙකක් බිහි විය. මේ නිසා වෙළඳපොල තරඟකාරිත්වයක් ඇති වූ අතර නිෂ්පාදන හා සේවා ග්‍රාහක ගත කිරීම සඳහා වාණිජ දැන්විම් ලෝකය පුරා බිහි වන්නට විය.
විවෘත ආර්ථික ක්‍රමය මත විදේශ සමාගම් පවා තම නිෂ්පාදන හා සේවා ප්‍රවර්ධනය කිරීම සඳහා දැන්වීම්කරණය යොදාගත් අතර භාණ්ඩ හා සේවා සමාජයට හඳුන්වාදීමේ ප්‍රවණතාවය සමග දැන්වීම්කරණයේ වැදගත්කම වැඩි වන්නට විය. නව භාණ්ඩ හා සේවා ජනතාවගේ දෛනික ජීවිතයේ කොටසක් බවට පත් කිරීමට දැන්වීම්කරණය තුලින් නිරන්තර උත්සාහයක යෙදුණි.
විශේෂයෙන් මේ අවධිය තුළ දැන්වීම්කරණය දියුණුවීම සඳහා ජනමාධ්‍යයන්හි බලපෑම හා ජනතාවගේ සාක්ෂරතාව වර්ධනය වීම හේතු වී ඇත. පෞද්ගලික අංශය වැඩි වශයෙන් පාරිභෝගිකයා වෙත ළඟාවීම සඳහා දැන්වීම්කරණය යොදාගත් අතර එහි අවශ්‍යතාවය කොතෙක්ද යත් අද වන විට දැන්වීම් නිර්මාණය කරන ආයතන පවා බිහිවී ඇත. ජනමාධ්‍ය ඔස්සේ නව මාවතකට යොමු කළ දැන්වීම්කරණය මේ යුගය තුළ සීමා අතික්‍රමණය කරමින් පැතිර ගොස් ඇති අයුරු දැකගත හැකිය.
නව මාධ්‍ය බිහිවීම
ජනමාධ්‍ය ඔස්සේ සීමා අතික්‍රමණය කළ දැන්වීම්කරණයේ වර්ධනීය තත්ත්වයේ උච්චතම අවස්ථාව උදාවන්නේ නව මාධ්‍ය බිහි වීමත් සමගය. විශේෂයෙන් අන්තර්ජාලය මූලික කරගත් නව මාධ්‍ය ඔස්සේ පාරිභෝගිකයන් වෙත තම භාණ්ඩ හා සේවා පිළිබඳ තොරතුරු ගෙන යන්නට වෙළඳ දැන්වීම්කරුවෝ කටයුතු කරන ලදී. සමාජ ජාල මාධ්‍ය, ජංගම දුරකථන, කෙටි පණිවිඩ සේවා වැනි නව මාධ්‍යයන් ඔස්සේ ඉතාමත් වේගයෙන් හා කාර්යක්ෂමතාවයකින් යුතුව පාරිභෝගිකයාගේ දෛනික ජීවිතයට අවශ්‍ය කරන නිෂ්පාදන හා සේවා පිළිබඳ දැන්වීම් ඉදිරිපත් කරන්නට තරම් දියුණු තත්වයක් දක්වා වර්ධනය වී ඇත.
විශේෂයෙන් නව මාධ්‍ය තාක්ෂණයේ දියුණුවත්, වේගවත්ව හා ඉක්මනින් තොරතුරු ගලා යාමත්, භූගෝලීය සීමා අතික්‍රමණය කිරීමත් ආදී සාධක නිසා දැන්වීම්කරණයෙදී නව මාධ්‍ය යොදා ගැනීම අතිශයින් වැදගත් අවස්ථාවක් ලෙස හඳුනාගත හැකිය.
මේ අනුව දැන්වීම්කරණයේ විකාශනය මානව පරිණාමයේ ප්‍රාග් ඓතිහාසික යුගයේ පටන් පැවත එන්නක් බව පැහැදිලි වේ. ඉපැරණි දැන්වීම්කරණ රටාවන් හා ක්‍රමවේදයන් අද තරමටම ඉතා සංකීර්ණ තත්ත්වයක විහිදී නොතිබුණද, අදත් එදත් එය උපයෝගී කරගන්නාගේ මූලික අරමුණෙහි වෙනසක් නොවීම දැන්වීම්කරණයේ ඇති සුවිශේෂී වටිනාකමකි. මන්ද අතීතයේ වුවද, වර්තමානයේ වුවද, දැන්වීම්කරණය තුළින් අරමුණු කර ගන්නේ සන්නිවේදනය, දැනුවත් කිරීම, අඅදහස් උදහස් හුවමාරුව තුළින් පුද්ගලයන්ගේ හා කණ්ඩායම් වල මතයන් වෙනස් කිරීම හෝ ස්ථිර කිරීමයි.
ප්‍රාථමික යුගයේ මානවයාගේ අවශ්‍යතා සපුරා ගැනීමට යොදාගත් සන්නිවේදන විධික්‍රම වලින් ඇරඹි දැන්වීම්කරණය රාජ්‍ය සංකල්පයත් සමග ප්‍රජාව දැනුවත් කිරීමේ සන්නිවේදන ක්‍රම දක්වා වර්ධනය වූ අතර මුද්‍රණ යන්ත්‍රය බිහිවීමත් සමග නව ආලෝකයක් එයට එක්විය. දැන්වීම්කරණය නිර්මාණශීලී දැන්වීම් කලාවක් බවට පත් වූයේ පුවත්පත, ගුවන් විදුලිය හා රූපවාහිනිය යන ජනමාධ්‍යයන්ගේ ආගමනයත් සමගය. දැන්වීම්කරණයේ නිර්මාණශීලී හැරවුම් ලක්ෂය වූයේ එයයි. තරගකාරි වෙළෙඳපොළ තුළ දැන්වීම්කරණයේ නිර්මාණශීලීත්වය තවදුරටත් වර්ධනය කරමින් අද වන විට එය සීමා අතික්‍රමණය කිරීම දක්වා වර්ධනය වී ඇත. තාක්ෂණික දියුණුව හා නව මාධ්‍යය එහි ප්‍රධානතම සාධකය වී ඇත. කෙසේ වෙතත් අද ඇමෙරිකාව කේන්ද්‍රගත කරගනිමින් එංගලන්තය, ජර්මනිය, ප්‍රංශය ජපානය, ශ්‍රී ලංකාව ආදී සෑම රටකම පාහේ ප්‍රචාරණ ව්‍යාපාරය ශීඝ්‍රයෙන් දියුණු වී විශාල කර්මාන්තයක් බවට පත්ව ඇත. ඒ අනුව අද වන විට දැන්වීම්කරණය වූ කලී ආර්ථික බලවේගයන් මෙහෙයවන බලගතුම අංශයක් බවට පත්ව ඇතැයි කීම අතිශයෝක්තියක් නොවේ. අද වන විට දැන්වීම්කරණය යනු ව්‍යාපාරයකි. වෘත්තියකි. හුදෙක්ම එය සංකීර්ණ අරමුණු මුදුන්පත් කරගැනීම සඳහා සංවිධානය වූ ව්‍යාපාරයක් ලෙස හැඳින්විය හැකිය.
1.2 ශ්‍රී ලංකාවේ දැන්වීම්කරණය
නවීන දැන්වීම්කරණ ක්‍රමවේදයන් ලොව පහළ වීමට පෙර එක් එක් යුගයේ ඊට ආවේණික වූ විවිධාකාරයේ ප්‍රාථමික දැන්වීම් ක්‍රමවේද භාවිත කළ බවට ඉතිහාසය පුරාවට සාක්ෂි දක්වයි. ලාංකීය දැන්වීම් ඉතිහාසය පුරාවට ද එක් එක් යුගයන්ට අදාළ විවිධාකාර දැන්වීම්කරණ ක්‍රමවේද හඳුනාගත හැකිය. ඒ අනුව ලාංකීය දැන්වීම්කරණ කලාවට අදාල ඉතිහාසය විමසීමේ දී දැන්වීම්කරණය හා බද්ධ වූ ප්‍රබල දැන්වීම් ක්‍රමයක් අපට හඳුනාගත හැකි අතර ඒ රජවාසල පණිවිඩ හා දැන්වීම් රටවැසියාට සන්නිවේදනය කළ අඬබෙරයයි. මෙම දැන්වීම් ක්‍රමය කොතෙක් දුරට සාර්ථක වීද යත්, බි්‍රතාන්‍ය පාලන කාලයේ අගක් වනතුරුම අඬබෙරකරුගේ සේවය පාලකයින් විසින් ලබාගත් අවස්ථා පැවතිණි. පැරණි ලාංකීය සමාජය තුල දැන්වීම් ක්‍රමවේදයක් වූයේ දැන්වීම් පුවරුවයි. පාලකයන් ජනතාවට තොරතුරු දැන්වීමටත්, නියෝග නිකුත් කිරීමටත්, දැන්වීම් පුවරු හා ශිලා ලිපි ආදිය භාවිත කරන ලදී. බදුලු ටැම් ලිපිය, ගල්පොත ලිපිය ආදිය නිදසුන් ලෙස දැක්විය හැක. මේ අනුව ලාංකීය ඉතිහාසයේ අද තරම් දියුණු සංකීර්ණ දැන්වීම්කරණ ක්‍රමවේද යොදා නොගත්තද, එදා යුගයට ගැළපෙන පරිදි දැන්වීම්කරණ ක්‍රමයන් යොදාගෙන ඇති බවට පැහැදිලි වේ.
ලංකාවේ නූතන දැන්වීම්කරණයේ ආරම්භක අවස්ථාව ලෙසට හඳුනාගත හැක්කේ ලන්දේසීන් විසින් මුද්‍රණ යන්ත්‍රය ලාංකීය සමාජයට හඳුන්වා දීමයි. ඔවුන් මුලින්ම මුද්‍රණ යන්ත්‍රයේ ආධාරයෙන් ප්ලැකාර්ඞ් නම් රාජ්‍ය දැන්වීම් පත්‍රිකාව මුද්‍රණය කර ප්‍රකාශයට පත් කිරීම සිදු කරන ලදී. ලංකාව තුල දැන්වීම්කරණ ක්‍රමවේදයේ නව මං පෙතක් ඇති කිරිමට ලන්දේසීන්ගේ මුද්‍රණ යන්ත්‍රය හඳුන්වාදීම හේතු වුවද දැන්වීම් කලාවට නව පණක් නව මුහුණුවරකින් ලබාදීමට සමත් වූයේ ඉංග්‍රීසින්ගේ ආගමනයත් සමග යැයි කීම නිවැරැදිය. සංවිධානාත්මකව දැන්වීම්කරණය සඳහා මුද්‍රණය වූ ප්‍රථම පුවත්පත වූ "Colombo
Journal" ප්‍රකාශයට පත් වන්නේ ඉංග්‍රීසි පාලන සමයේදීය. එහි වැවිලිකරුවන්ට අවශ්‍ය තොරතුරු හා කේෂ්ත්‍රයට අදාළ හා රජයේ දැන්වීම් පළ කෙරිණි. මුල් කාලීන ලාංකීය පුවත්පත් අන්තර්ගතය තුල දැන්වීම් සඳහා ප්‍රධාන තැනක් හා වැඩි ඉඩක් ලබා දී තිබිණි. ඒවා සෘජු දැන්වීම් විය. කෙසේ වෙතත් මෙකී සරල ආකෘතියෙන් ඇරඹී පුවත්පත් දැන්වීම් විසිවන සියවස එළඹීමත් සමග වෙළෙඳ දැන්වීම්කරණය සමග ක්‍රමිකව දියුණු විය. එහිදී මූලික ආකෘතියෙන් වෙනස් වී අන්තර්ගතයට රූපයන් පවා එකතු විය.
තව ද මෙකල දැන්වීම්කරණ කලාවේ දියුණුවට හේතු වූ සාධකයක් ලෙස විදේශීය සමාගම් තම නිෂ්පාදන දේශීය වෙළඳපලේ අලෙවි කිරීමත් සමග අන්තර්ජාතික දැන්වීම්කරණ ආකෘතිවල ආභාෂය දේශීය දැන්වීම්කරණ ක්ෂේත්‍රයට ඇතුළු වීම දැක්විය හැකිය.
1951 පිහිටුවන ලද වෙළඳ සේවය සමඟ දැන්වීම්කරණය තවදුරටත් වර්ධනය වන්නට විය. මන්ද මේ තුළින් වෙළඳ දැන්වීම්කරණයට මග පෑදුණු අතර ගුවන් විදුලි මාධ්‍ය භූගෝලීය හා සාක්ෂරතා මායිම් බිඳගෙන ඉදිරියට ඒම එය වඩාත් ජනප්‍රිය වන්නට හේතුව විය. ඒ අනුව එතෙක් කල් මුද්‍රණයට පමණක් සීමා වී තිබූ දැන්වීම්කරණය ගුවන්විදුලි මාධ්‍යයට ව්‍යාප්ත විය. ලාංකීය දැන්වීම්කරණයේ විකාශනය තුළ සුවිශේෂී සංධිස්ථානයක් වන්නේ ඔස්ටේ්‍රලියානු ජාතිකයන් විසින් International Advertiser නමින් ගුවන්විදුලියේ දැන්වීම් ප්‍රචාරණ ආයතනයක් ආරම්භ කිරීමයි.
ලාංකීය දැන්වීම්කරණ විකාශනයේ නිර්මාණශීලීම යුගය උදාවන්නේ 1979 ලාංකීය මාධ්‍ය ක්ෂේත්‍රයට රූපවාහිනිය පැමිණීමත් සමගය. අනතුරුව පෞද්ගලික මාධ්‍ය ජාල ආරම්භ වීමත් සමග තරඟකාරී සංකීර්ණ දැන්වීම් කලාවක් ලංකාව තුළ නිර්මාණය විය. විශේෂයෙන් ජනමාධ්‍ය හා අන්තර්ජාලය ප්‍රමුඛ නව මාධ්‍ය තාක්ෂණයේ දියුණුවත් සමග අද වන විට ලාංකීය දැන්වීම්කරණය නිර්මාණශීලී, සංකීර්ණ පුළුල් පරාසයක විහිදී ගිය කර්මාන්තයක් බවට පත්ව ඇත. හුදෙක්ම ලාංකීය දැන්වීම්කරණය ජනමාධ්‍ය පැවැත්ම තීරණය කරන, ආර්ථික බලවේගයන් හසුරුවන ප්‍රධාන ව්‍යාපාරයක්, වෘත්තියක් දක්වා වර්ධනය වී ඇති බව හඳුනාගත හැකිය.
1.3 දැන්වීම්කරණ ප්‍රවේශ
පාරිභෝගිකයන් සිය අවශ්‍යතා සඳහා ආමන්ත්‍රණය කිරීමට පොළඹවන, ඔවුන්ගේ ආශාවන් සඳහා යොමු කරවන, නිෂ්පාදන හා සේවා පිළිබද ආකර්ෂණයක් ඇති කරවන ක්‍රියාමාර්ගයන් දැන්වීම්කරණ ප්‍රවේශයක් ලෙස අර්ථ දැක්විය හැකිය. මූලික වශයෙන් දැන්වීම්කරණ ප්‍රවේශ ආකාර දෙකකි.
1. තාර්කික ප්‍රවේශය
2. භාවාත්මක ප්‍රවේශය
තොරතුරු මූලික ප්‍රවේශය හෙවත් තාර්කික ප්‍රවේශයේදී පාරිභෝගිකයාට එදිනෙදා ජීවිතයේ දී ප්‍රයෝජනවත් වන සාධක පිළිබඳ දැනුවත් කිරීමට අපේක්ෂා කරයි. නිෂ්පාදනයේ ඇති වාසි, සුවිශේෂී ලක්ෂණ, වෙනත් නිෂ්පාදන වලට වඩා තත්වයෙන් උසස් බව, සුව පහසුව, ගුණාත්මක බව ආදිය පිළිබඳ පාරිභෝගිකයා දැනුවත් කරමින් තාර්කිකව දැන්වීම් ඉදිරිපත් කිරීමට එහිදී කටයුතු කරයි. මෙහිදී විශේෂිත ලක්ෂණය වන්නේ දැන්වීම්කරුවා විසින් ග්‍රාහකයාගේ බුද්ධියට ආමන්ත්‍රණය කිරීමයි.
භාවාත්මක ප්‍රවේශයේදී පාරිභෝගිකයාගේ සමාජයීය සහ මනෝවිද්‍යාත්මක අවශ්‍යතා හා සාධක අනුව ඔහුගේ හදවතට ආමන්ත්‍රණය කරමින් තම නිෂ්පාදන හා සේවා ප්‍රවර්ධනය කිරීමට දැන්වීම්කරුවා යොමුවෙයි. බොහෝ වෙළෙඳ දැන්වීම් ග්‍රාහක බුද්ධියට නොව භාවාත්මක ලක්ෂණ ඔස්සේ හදවතට ආමන්ත්‍රණය කරන ඒවා වේ. වෙළඳ දැන්වීම්කරණයේ දී යොදා ගනු ලබන්නේ භාවාත්මක ප්‍රවේශයයි. ආදරය, සංස්කෘතිය, බිය, අතීතකාමය, ආරක්ෂාව, ගරුත්වය, දුක, සතුට, ලිංගිකත්වය වැනි භාවාත්මක සාධක මෙම ප්‍රවේශය තුළ දී දැන්වීම්කරණය සඳහා බහුලව යොදා ගනු ලබයි.
රිෂිත ජනිත් නානායක්කාර
ජනසන්නිවේදන අධ්‍යන අංශය
කැලණිය විශ්වවිද්‍යාලය
